หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญของการเจริญภาวนา
185
สาระสำคัญของการเจริญภาวนา
บทที่ 10 สาระสำคัญของการเจริญภาวนา 10.1 การเจริญภาวนาเป็นงานสำคัญ ในบทต่างๆ ที่ผ่านมา เราได้ศึกษาถึงเรื่องการสั่งสมบุญด้วยการทำทาน และรักษาศีลมาแล้ว จึงได้ทราบถึงหลักและวิธีการปฏิบัติที่ถูกต้อง อันเป็
การเจริญภาวนาเป็นงานสำคัญที่ช่วยให้ผู้คนสามารถสั่งสมบุญได้ การทำทานเป็นการเตรียมเสบียงเพื่อความมั่นคงในชีวิต ขณะที่การรักษาศีลจะช่วยให้เกิดความปลอดภัยและความสุขทั้งต่อตนเองและผู้อื่น การรักษาศีลไม่เพี
ความสำคัญของการเจริญภาวนา
186
ความสำคัญของการเจริญภาวนา
ดังนั้น นอกจากการทำทาน และรักษาศีล ซึ่งถือว่าเป็นงานสำคัญแล้ว ยังมีหน้าที่สำคัญที่ต้อง ทำควบคู่กันไปอีกประการหนึ่ง คือ การเจริญภาวนา การทำใจให้หยุดนิ่ง ให้สงบ ผ่องใส ถือเป็น ภารกิจสำคัญของทุกคนที่จะต้
การเจริญภาวนานั้นถือเป็นวิถีชีวิตที่สำคัญสำหรับทุกคน ไม่จำกัดเชื้อชาติ เพศ หรือความเชื่อในศาสนา การเจริญภาวนาเป็นการฝึกจิตใจเพื่อกำจัดกิเลสอาสวะและเข้าถึงพระนิพพาน สอนให้เรามีจิตใจที่สงบและเห็นความดีง
ประเภทของภาวนา
187
ประเภทของภาวนา
10.4 ประเภทของ “ภาวนา” ภาวนา มี 2 อย่าง คือ 1. สมถภาวนา 2. วิปัสสนาภาวนา 10.4.1 สมถภาวนา สมถภาวนา คือ การฝึกฝนอบรมจิตให้สงบหยุดนิ่งเป็นอารมณ์เดียว ทำให้กิเลสนิวรณ์สงบลง มีอรรถาธิบายแสดงไว้ว่า ชื่อว่า
ภาวนาแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ สมถภาวนา ซึ่งเป็นการฝึกจิตให้สงบและอยู่ในอารมณ์เดียว และวิปัสสนาภาวนา ที่ช่วยให้เกิดการเห็นอันลึกซึ้งต่อธรรมชาติของสรรพสิ่ง โดยสมถภาวนา แบ่งออกเป็น 3 ระดับ คือ บริกรรมภาว
การเจริญภาวนา: วิปัสสนาและกรรมฐาน
188
การเจริญภาวนา: วิปัสสนาและกรรมฐาน
อนัตตะ มีอรรถาธิบายแสดงไว้ว่า ธรรมชาติใดย่อมเห็นแจ้งในขันธ์ 5 โดยประการต่างๆ มี อนิจจะ ทุกขะ อสุภะ ฉะนั้นธรรมชาตินั้นชื่อว่า วิปัสสนา วิปัสสนา มี 3 ประการ คือ 1) วิปัสสนาญาณที่มีการกำหนดรู้ในสังขารธรร
การเจริญภาวนาประกอบด้วยถ้อยคำสำคัญ อนัตตะ วิปัสสนาที่มุ่งพัฒนาทักษะด้านปัญญาเพื่อปล่อยวางจากกิเลส โดยมีกรรมฐานเป็นการฝึกอบรมจิตเพื่อการบรรลุฌานและนิพพาน กรรมฐานแบ่งออกเป็นสมถะและวิปัสสนา รวมถึงวิธีการ
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
189
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
อนุสสติ หมายถึง การระลึกถึงอยู่เนืองๆ เสมอๆ ความมีสติระลึกถึง เช่น พุทธานุสติ ระลึกถึง คุณของพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์ พรหมวิหาร หมายถึง ธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพรหม มี 4 คือ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา อ
เนื้อหาพูดถึงการระลึกถึงเสมอๆ ผ่านอนุสสติ รวมถึงการพิจารณาคุณของพระพุทธเจ้า, ความสำคัญของพรหมวิหาร 4, การพิจารณาธาตุในร่างกาย, และสมาธิที่หมายถึงการทำให้จิตสงบแน่วแน่ การมีจิตจดจ่อในกิจกรรมต่างๆ เช่น
สมาธิในพระพุทธศาสนา
190
สมาธิในพระพุทธศาสนา
สมาธิในพระพุทธศาสนา" หมายถึง การที่จิตมีความมั่นคง ไม่วอกแวก และต้องก่อให้เกิดความ สงบ มีความเย็นกายเย็นใจด้วย ถ้าใจไม่วอกแวก แต่พกเอาความร้อนใจไว้ข้างใน เช่น พกเอาความโลภ อยากได้ของผู้อื่นไว้เต็มที่ด
สมาธิในพระพุทธศาสนาหมายถึงการที่จิตมีความมั่นคง ไม่วอกแวก และทำให้เกิดความสงบที่แท้จริง ซึ่งผู้มีสมาธิจะปราศจากนิวรณ์ 5 ที่เป็นอุปสรรคในการเข้าถึงสภาวะที่มีอารมณ์เดียว สัมมาสมาธิจึงสอดคล้องกับการมีจิต
ประเภทของสัมมาสมาธิ
191
ประเภทของสัมมาสมาธิ
10.5.3 ประเภทของสัมมาสมาธิ สมาธิที่ถูกต้อง หรือสัมมาสมาธินั้นมีความจำเป็นต่อชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก เมื่อฝึกฝนได้ดีแล้ว จะมีแต่ความเย็นกายเย็นใจ มี 2 ประเภท คือ 1. สมาธินอกพระพุทธศาสนา สมาธิประเภทนี
สัมมาสมาธิแบ่งออกเป็นสองประเภท ได้แก่ สมาธินอกพระพุทธศาสนา ที่เกิดขึ้นมาก่อนยุคพุทธ โดยการฝึกด้วยการสร้างกสิณ ในขณะที่สมาธิในพระพุทธศาสนาเป็นการปรับเปลี่ยนวิธีการฝึกเพื่อความถูกต้องมากขึ้น โดยเน้นการต
การเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
193
การเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
เมื่อวางใจให้นิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกายได้อย่างถูกส่วนแล้ว ก็จะเข้าถึงสภาวธรรมที่ลุ่มลึกไปตาม ลำดับ ความสงสัยในธรรมทั้งหลายก็หมดสิ้นไป ดังที่พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้แสดงพระธรรมเทศนาไว้
เมื่อวางใจตรงศูนย์กลางกายอย่างถูกต้อง จะเข้าถึงสภาวธรรมที่ลุ่มลึก ความสงสัยจะหมดสิ้น พระมงคลเทพมุนีแสดงพระธรรมเทศนาให้พัฒนาเข้าถึงพระธรรมกายโดยใช้หลักมัชฌิมาปฏิปทา การตั้งใจให้นิ่งอยู่ที่กลางกาย ทำให้
ระดับของการเจริญสมาธิและอุปสรรค
194
ระดับของการเจริญสมาธิและอุปสรรค
10.8 ระดับของการเจริญสมาธิ การฝึกใจให้หยุดนิ่งจนกระทั่งเกิดสภาวะที่เป็นสมาธิ แบ่งออกได้เป็น 3 ระดับ คือ 1. ขณิกสมาธิ คือ สมาธิชั่วขณะ เป็นสมาธิในระดับที่คนทั่วๆ ไปใช้ในการปฏิบัติหน้าที่การงาน ในชีวิตป
บทความนี้กล่าวถึงระดับของการเจริญสมาธิ แบ่งออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่ ขณิกสมาธิ อุปจารสมาธิ และอัปปนาสมาธิ โดยอุปสรรคในการเจริญสมาธิคือ นิวรณ์ที่มีด้วยกัน 5 อย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ ซึ่งทำให้จิต
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
195
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
4. อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่าน และความรำคาญ กิเลส 2 ประการนี้ ทำให้จิตใจหม่นหมอง ฟุ้งซ่าน หาความสุขใจมิได้ บางคนถึงกับเป็นโรคประสาทไปก็มี 5. วิจิกิจฉา คือ ความสงสัยลังเลใจ ไม่อาจตัดสินใจได้ ในแนว
การเจริญภาวนาเป็นงานสำคัญที่ทำควบคู่ไปกับการทำทานและการรักษาศีล เป็นการฝึกใจให้สงบและหยุดนิ่งอยู่ภายในศูนย์กลางกาย โดยปฏิบัติตามหลักมัชฌิมาปฏิปทา เมื่อใจหยุดได้ ก็จะเข้าถึงสภาวธรรมและเห็นอันวิเศษ ทำให
วัตถุประสงค์และอานิสงส์ของการเจริญภาวนา
201
วัตถุประสงค์และอานิสงส์ของการเจริญภาวนา
บทที่ 11 วัตถุประสงค์และอานิสงส์ของการเจริญภาวนา พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ผู้ฉลาดควรพยายามเอาร่างกายที่มีความตาย มีความแก่อยู่เป็นนิตย์ และมีความเดือดร้อนด้วยกิเลสเป็นต้น แลกกับพระนิพพานที่มีแต่สัน
บทที่ 11 กล่าวถึงวัตถุประสงค์ของการเจริญภาวนาที่จะนำไปสู่พระนิพพานโดยอิงจากหลักมัชฌิมาปฏิปทา และการเปรียบเทียบการปฏิบัติที่ถูก และไม่ถูกวิธี การได้สุขในปัจจุบัน และสุขในสัมปรายภพ เป็นสำคัญ รวมถึงอานิส
การเจริญภาวนาเพื่อสุขในปัจจุบัน
202
การเจริญภาวนาเพื่อสุขในปัจจุบัน
11.1.1 เพื่อให้ได้สุขในปัจจุบัน คนเราทุกคนล้วนปรารถนาความสุขความสุขที่แท้จริงที่ไม่มีความทุกข์เจือปนต้องเริ่มต้นที่การเจริญ ภาวนา อาจกล่าวได้อีกอย่างหนึ่งว่า การทำภาวนามีผลต่อการดำเนินชีวิตให้ประสบควา
มนุษย์ทุกคนต้องการความสุขที่แท้จริงและไม่ทุกข์ โดยศาสนาพุทธชี้ให้เห็นว่า การทำสมาธิและการดูแลจิตใจมีความสำคัญมากกว่าการมีวัตถุเพียงอย่างเดียว การทำภาวนาและการฝึกฝนจิตใจเป็นสิ่งสำคัญที่จะนำไปสู่ความสุข
ความสุขอันเกิดจากการทำภาวนา
203
ความสุขอันเกิดจากการทำภาวนา
ความสุขอันเกิดจากการทำภาวนาย่อมเกิดขึ้นกับผู้นั้นตลอดเวลาไม่ว่าเขาจะอยู่ในอิริยาบถใด ความ สุขย่อมไปตามเขาเสมอ ดังเรื่องราวที่เจ้าชายหัตถกะ อาฬวกะได้ทูลถามพระพุทธองค์ เมื่อครั้งที่ ทรง ประทับบนลาดใบไม้
ความสุขอันเกิดจากการทำภาวนาเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตลอดเวลา ไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ใด พระพุทธเจ้าทรงสอนว่าแม้ในขณะที่มีความยากลำบากทางกาย จิตใจของผู้ปฏิบัติยังสามารถเต็มไปด้วยความสุขได้ และทุกคนต้องตระหนัก
การเจริญภาวนาและการกำจัดกิเลส
204
การเจริญภาวนาและการกำจัดกิเลส
นี้เป็นข้อบ่งชี้ให้เห็นถึงพุทธประสงค์ที่ว่า นอกจากเราจะต้องละเว้นจากความชั่ว หรือบาปอกุศล ทั้งปวง และหมั่นสั่งสมความดี สร้างบุญบารมีโดยทั่วๆ ไปแล้ว ทุกคนยังมีหน้าที่ที่สำคัญสำหรับชีวิตอีก อย่างหนึ่ง ค
การเจริญภาวนาเป็นหน้าที่สำคัญของทุกคนในการทำให้จิตใจผ่องใสและห่างไกลจากกิเลสอาสวะ การปฏิบัติตามแนวทางของพระพุทธองค์ไม่เพียงแต่ทำให้เกิดความสุขในชีวิตปัจจุบัน แต่ยังส่งผลให้ได้รับความสุขในโลกหลังความตา
การเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน
205
การเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน
11.1.3 เพื่อให้ได้สุขอย่างยิ่ง คือ พระนิพพาน ใช่แต่เพียงเท่านั้น การเจริญภาวนายังเป็นเหตุให้บรรลุถึงความสิ้นทุกข์ เข้าถึงสุขที่แท้จริงอีกด้วย ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “นิพพานัง ปรมัง สุขัง” นิ
การเจริญภาวนาเป็นหนทางสำคัญในการเข้าถึงพระนิพพาน ซึ่งเป็นสุขสูงสุดตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยบุคคลที่ต้องการหลุดพ้นจากทุกข์จะต้องตั้งใจและปฏิบัติอย่างจริงจัง การมีศรัทธาและการฝึกปฏิบัติจะนำไปสู
อานิสงส์ของการเจริญภาวนา
206
อานิสงส์ของการเจริญภาวนา
11.2 อานิสงส์ของการเจริญภาวนา การฝึกใจให้เกิดสมาธิ โดยทำใจให้หยุดนิ่งอยู่ภายในกลางกายนี้ มีอานิสงส์ที่สำคัญ 5 ประการ คือ 1. ได้เข้าถึงความสุขที่แท้จริง 2. ได้ฌานสมาบัติ 3. ได้วิปัสสนา 4. ได้นิโรธสมาบั
การฝึกใจให้สงบภายในกลางกายมีอานิสงส์สำคัญ 5 ประการ ได้แก่ ความสุขที่แท้จริง, ฌานสมาบัติ, วิปัสสนา, นิโรธสมาบัติ และอายตนนิพพาน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแสดงให้เห็นว่า ความสุขคือการเข้าถึงความสงบ สมาธิช่วยให
การภาวนาเพื่อความสุขภายใน
207
การภาวนาเพื่อความสุขภายใน
แต่เมื่อเราทำภาวนา โดยการนำใจของเรากลับเข้ามาสู่ที่ตั้งดั้งเดิมของใจ ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิด แห่ง ความสุขที่แท้จริงภายใน อย่างที่พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีได้สอนเอาไว้ว่า ให้นำความเห็น ความจำ ความคิด ความ
การทำภาวนา คือ การนำใจกลับสู่ที่ตั้งของความสุขภายในตามคำสอนของพระมงคลเทพมุนี เพื่อเข้าถึงฌานสมาบัติและวิปัสสนา อารมณ์ดีที่เกิดขึ้นจากการอยู่ในความสุขเป็นสิ่งที่หาได้ยาก แต่สามารถทำได้เมื่อใจหยุดนิ่ง ค
ญาณทัสสนะของธรรมกาย
208
ญาณทัสสนะของธรรมกาย
ญาณทัสสนะของธรรมกาย จะมีความรู้ และความเห็นอย่างนี้เป็นปกติ คือ สิ่งใดที่ไม่เที่ยงก็เห็นว่าไม่เที่ยง สิ่งใดเที่ยงก็เห็นว่าเที่ยง สิ่งใดเป็นสุขก็เห็นว่าเป็นสุข สิ่งใดเป็นทุกข์ก็เห็นว่าเป็นทุกข์ เห็นตลอ
บทความนี้กล่าวถึงญาณทัสสนะของธรรมกายที่ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถเห็นธรรมชาติที่แท้จริงของสิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่เที่ยงหรือไม่เที่ยง เช่นเดียวกับการบรรลุถึงนิโรธสมาบัติซึ่งจะทำให้จิตใจหลุดพ้นจากกิเลส
การเจริญภาวนาและการบรรลุธรรมของพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี
209
การเจริญภาวนาและการบรรลุธรรมของพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี
“เนื้อและเลือดในสรีระจะแห้งเหือดไปหมดสิ้น จะเหลือแต่หนังเอ็น และ กระดูก ก็ตามที เรายังไม่บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณ จักไม่ทำลายบัลลังก์นี้” และด้วยอานุภาพของการเจริญภาวนาที่พระองค์สั่งสมอบรมมานานนับภพนับ
ข้อความเกี่ยวกับความสำคัญของการเจริญภาวนาในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการบรรลุธรรมของพระมงคลเทพมุนี ที่ได้อธิบายถึงความเพียรในการปฏิบัติธรรมและความตั้งใจในการเข้าถึงสัจธรรมของพระพุทธเจ้า การศึกษาทั้งภาคปริยัติ
การใช้มารยาทและศาสนพิธีในพระพุทธศาสนา
6
การใช้มารยาทและศาสนพิธีในพระพุทธศาสนา
5.6 การใช้คำพูดกับพระภิกษุสงฆ์ตามลำดับสมณศักดิ์ 5.7 การนิมนต์พระภิกษุสงฆ์ 5.8 การรับสิ่งของจากพระภิกษุสงฆ์ 5.9 มารยาทการยืน เดิน นั่ง 5.10 มารยาทในการรับประทานอาหาร บทที่ 6 ศาสนพิธี 6.1 ศาสนพิธีต่างๆ
เนื้อหาอธิบายการใช้คำพูดและมารยาทที่เหมาะสมเมื่อพบกับพระภิกษุสงฆ์ เช่น การนิมนต์และการรับสิ่งของ รวมถึงศาสนพิธีต่างๆ ในการประเคนของแด่พระภิกษุ การกรวดน้ำ การรับพร รวมถึงพิธีกรรมในวันสำคัญและระเบียบปฏิ